وبلاگ

:
تصمیم گیری در زمینه استفاده از حفاظ های ایمنی در سطح بزرگراه های شهر تهران عموما براساس تجربیات قبلی صورت گرفته و معمولا برای استفاده از این ابزار و انتخاب نوع مناسب آن هیچ گونه طراحی خاصی با توجه به مشخصات محلی صورت نگرفته است. با وجود تنوع سازه ای و عملکردی حفاظ های ایمنی، ممکن است نوعی از حفاظ که برای یک شرایط خاص انتخاب می گردد با ناکارآمدی خود، علیرغم هدف مورد انتظار، موجب اتلاف سرمایه گردد و یا نصف حفاظ در محلی که ضروری نمی باشد باعث افزایش خسارات ناشی از انحرافات وسایل نقلیه و یا برخورد با حفاظ ایمنی شود. بنابراین داشتن ابزاری برای رسیدن به یک تصمیم صحیح در تعیین نیاز به کاربرد حفاظ های ایمنی و انتخاب نوع مناسب آنها ضروری و حائز اهمیت است.
این تحقیق با هدف ارائه روشی برای طراحی حفاظ های ایمنی انجام شده است. برای این منظور از نقش حفاظ های ایمنی در کاهش خسارات ناشی از خروج وسایل نقلیه از مسیر استفاده شده است. با مقایسه میزان کاهش خسارات ناشی از نصب حفاظ های ایمنی و هزینه های اجرایی آنها، نیاز یا عدم نیاز به نصب این ابزار تعیین گردیده و امکان انتخاب بهترین نوع حفاظ ایمنی برای قطعه راه مورد بررسی فراهم می آید. در این مقایسه که با بهره گرفتن از روش تحلیل سود و هزینه انجام شده، کاهش خسارات، به عنوان سود، با هزینه های اجرایی نصب و نگهداری حفاظ های ایمنی مقایسه می شود.

جهت انجام این محاسبات یک مدل رایانه ای تهیه شده است. در این مدل تعداد انحرافات احتمالی با توجه به شرایط هندسی و ترافیکی مسیر، تعداد برخوردها (با توجه به موقعیت و ابعاد مانع) و خسارات ناشی از این برخوردها (با توجه به سرعت برخورد) و نوع مانع تعیین می گردد. همچنین طول حفاظ ایمنی مورد نیاز با توجه به شیوه نصب و مشخصات مانع تحت پوشش تعیین شده و هزینه های اجرای حفاظ 

محاسبه می شود.

تحلیل دو مقطع از بزرگراه مدرس شهر تهران با بهره گرفتن از مدل تهیه شده نشان داد که در مقطعی که فاصله بین کناره خط عبور تا دیوار حایل بدنه بزرگراه دارای سطحی هموار و بدون مانع می باشد، نیازی به نصب حفاظ ایمنی برای پوشش دادن دیوار وجود ندارد. در حالی که در مقطع دیگر به دلیل وجود درختان قطور با پراکندگی زیاد و مجرای آبرو، نصب حفاظ ایمنی ضرورت دارد.
همچنین نمودارهایی که به عنوان نمونه هایی از کاربرد مدل ارائه گردیده نشان دادند که در شرایط متعارف بزرگراهی، استفاده از حفاظ دوموج پایه ضعیف برای پوشش مانع دایره ای به قطر 0/5 متر در حجم متوسط ترافیک بیش از 80 هزار وسیله نقلیه در روز و برای پوشش مانع مستطیلی به عرض 0/5 و طول تا 1 متر در حجم متوسط ترافیک بیش از 70 هزار وسیله نقلیه در روز قابل توجیه است.
پیشگفتار:
استفاده از وسایل نقلیه موتوری همواره با وقوع حوادث متفاوتی همراه می باشد که باعث بروز خسارت های فراوانی برای استفاده کنندگان از این وسایل و به طور کلی برای کشورها می گردد. این امر با احداث راه هایی که دارای سرعت طرح بالاتری می باشند شدت یافته و نوع و خصوصیات سوانح ناشی از کاربرد وسایل نقلیه موتوری شکل تازه ای به خود گرفته است. بر این اساس مبحث ایمن سازی راه ها به یکی از مهمترین موضوعات در پروژه های راهسازی تبدیل گردیده و لازم است سطح ایمنی چه در راه های موجود و چه در راه های در دست طراحی و ساخت به طور جدی توسط کارشناسان مربوطه مورد بررسی قرار گیرد. در این میان تصادم های ناشی از انحراف وسایل نقلیه از مسیر اصلی و برخورد با موانع واقع در حاشیه راه، بخصوص سازه های ساخته شده از قبیل پایه پل ها، آبروها و تابلوهای حاشیه مسیر از حوادثی می باشند که نظر کارشناسان ایمنی راه را به خود جلب نموده اند. برای کاهش این گونه تصادم ها رویکردهای متفاوتی وجود دارد که بسته به نوع و میزان خطرآفرینی مانع، نسبت به آن تصمیم گیری به عمل می آید. از جمله اقداماتی که در خصوص ایمن سازی راه ها انجام می گیرد می توان به حذف مانع حاشیه مسیر، کاهش میزان خطرآفرینی مانع، نمایان سازی آن و یا ایجاد پوشش های ایمنی اشاره شود. توجه به آمارها و بررسی نقش بسیار مهم حفاظ های ایمنی در کاهش خسارات ناشی از خروج وسایل نقلیه از مسیر نشان می دهد که این تجهیزات از موثرترین ابزار ارتقاء ایمنی راه ها می باشند. البته کاربرد حفاظ های ایمنی و پوشش موانع خطرآفرین موجود در حاشیه راه باید در مواردی انجام گردد که باعث کاهش تصادم ها و در نتیجه کاهش خسارات ناشی از انحراف وسایل نقلیه از مسیر گردد. لذا در مواردی که تصمیم گیری راجع به کاربرد حفاظ های ایمنی و یا انتخاب نوع آنها به درستی انجام نگیرد ممکن است نتایج معکوس به همراه داشته باشد. تحقیقات بسیار وسیعی که در کشورهای مختلف انجام گرفته باعث ارائه دستورالعمل های مختلف ایمن سازی راه ها گردیده است. یکی از رویکردهای بررسی صحت و کفایت عملکرد ابزارهای ایمن سازی راه ها، روش ارزیابی اقتصادی و تعیین بهره وری پروژه ها می باشد. محدودیت بودجه های قابل حصول نیز ایجاب می نماید تا سرمایه های موجود در پروژه هایی صرف گردند که بالاترین صرفه اقتصادی را در پی داشته باشند. تحقق این امر در پروژه های ایمن سازی حاشیه راه ها با شناخت انواع موانع تحت برخورد و تعیین هزینه تصادم وسایل نقلیه با آنها و سپس تعیین میزان کاهش خسارات با کاربرد روش های مختلف ایمن سازی میسر می گردد. با عنایت به موضوعات فوق در این مجموعه تلاش شده تا ضمن بررسی مراجع استاندارد منتشر شده در این زمینه با بهره گرفتن از روش تحلیل سود – هزینه، مدلی برای طراحی حفاظ های ایمنی بزرگراه های شهر تهران تهیه و ارائه شود.