اگرچه مردم برای مدتها در مبارزه با امراض از مواد طبیعی استفاده می کردند و اگرچه برای قرن ها باکتری ها و میکروب ها به عنوان عوامل تولید کننده بیماری ها شناخته می شد، تنها در قرن بیستم تولید محصولات ضد میکروبی به طور گسترده روی منسوجات کاربرد پیدا کرد.
هجوم میکروب ها هم برای موجودات زنده و هم برای موجودات غیر زنده خطرناک می باشد. بوی بسیار بد لباس مثل جوراب و لباس های زیر، انتشار بیماری ها و تخریب منسوجات تعدادی از اثرات منفی وجود میکروب ها می باشد.
1-1- آشنایی با تکمیل ضد میکروب
1-1-1- میکروب ها چه هستند؟
میکروب ها موجودات بسیار ریزی هستند که توسط چشم دیده نمی شوند با این حال به راحتی می توانند آشکار شوند و همه آنها برای رشد نیاز به رطوبت و زمان دارند و می توانند سلامتی افراد را به خطر اندازند.
هزاران نوع از میکرو ارگانیسم ها کشف شده اند که در همه جا وجود دارند از جمله محیط زیست، آب، غذا و بدن افراد که می توانند با افراد زیادی شامل تولید کنندگان و مصرف کنندگان تماس داشته و ایجاد مشکل کنند.
میکروب ها شامل انواعی از میکرو ارگانیسم ها از جمله باکتری، قارچ، جلبک و ویروس ها می باشند. باکتری ها ارگانیسم های تک سلولی هستند که به سرعت تحت گرما و رطوبت رشد می کنند. بعلاوه باکتری ها به دو قسمت گرم مثبت و گرم منفی تقسیم می شوند. تعدادی از باکتری ها بیماری زا هستند و باعث آلودگی می شوند.
قارچ و کپگ کمپلکسی از میکروارگانیسم ها با سرعت رشد کمتر می باشند و پارچه را لکه دار کرده و باعث کاهش خواص ویژه کالا می شوند. قارچ ها در pH حدود 6/5 فعال می باشند.
جلبک ها نوعی از میکرو ارگانیسم ها هستند که هم قارچی و هم باکتریایی می باشند.
جلبک نیازمند منابع مداومی از آب و نور خورشید برای رشد و توسعه لکه های تیره روی پارچه می باشند، همچنین محدود فعالیت جلبک در pH حدود 7-8 است.
2-1-1- ضرورت تکمیل ضد میکروب
در نگاه اول ممکن است ایجاد خاصیت ضدمیکروبی روی کالای نساجی ساده به نظر برسد. مثلا اینکه باید ماده ضدمیکروب خوبی انتخاب شود که از لحاظ سلامتی تایید شده باشد و قوانین مربوطه استفاده از آن را مجاز شمرده باشد. سپس آن ماده به طرز مناسب فرموله شود و کالای نساجی با آن آغشته گردد. اما اگر واقعا چنین بود چرا صنایع و موسسات تحقیقاتی دنیا هنوز تحقیقات و هزینه های زیادی را جهت توسعه مواد ضد میکروب جدید متحمل می شوند؟
با نگاه اول به تمام مواد ضدمیکروب موجود و در نظر گرفتن مسایلی چون ایمنی و سلامتی، فعالیت ماده ضد میکروب، مجوزهای قانونی، پایداری حرارتی و… خیلی از این مواد کنار گذاشته می شوند. به این ترتیب تنها تعداد کمی از این مواد برای استفاده در صنعت نساجی مناسب می باشند. عوامل دیگری نظیر بو و رنگ نیز تعدادی از این مواد را کنار می گذارد.
همانطور که می دانیم منسوجات اغلب در معرض شستشوهای قرار دارند، بنابراین ماده ضد میکروب باید پس از شستشو از دوام لازم برخوردار باشد.
ضد میکروب در نساجی برای کنترل رشد باکتری، قارچ، کپک و جلبک استفاده می شوند همچنین از بروز مشکلاتی مثل تخریب کالا، لکه پذیری، بو و مشکلات سلامتی جلوگیری می کنند.
به طور کلی الیاف طبیعی و مصنوعی از هر جهت مستعد آلودگی و رشد باکتری و قارچ می باشند، الیاف طبیعی مثل پنبه برای رشد باکتری ها مستعدتر از الیاف مصنوعی می باشند زیرا الیاف طبیعی حاوی گروه های آبدوست، اکسیژن و غذای مورد نیاز می باشند که محیط کاملا مناسبی را جهت رشد میکرو ارگانیسم ها به وجود می آورند در نتیجه در حال حاضر تلاش برای دستیابی و تولید منسوجات ضد میکروبی روبه افزایش است.
تکمیل ضد میکروب متناسب با مصرف نهایی محصول و با توجه به جنس و نوع لیف و حساسیت لیف به تخریب در برابر میکرو ارگانیسم ها، در نساجی مورد توجه می باشد.
فرم در حال بارگذاری ...