:
تصمیم گیری در زمینه استفاده از حفاظ های ایمنی در سطح بزرگراه های شهر تهران عموما براساس تجربیات قبلی صورت گرفته و معمولا برای استفاده از این ابزار و انتخاب نوع مناسب آن هیچ گونه طراحی خاصی با توجه به مشخصات محلی صورت نگرفته است. با وجود تنوع سازه ای و عملکردی حفاظ های ایمنی، ممکن است نوعی از حفاظ که برای یک شرایط خاص انتخاب می گردد با ناکارآمدی خود، علیرغم هدف مورد انتظار، موجب اتلاف سرمایه گردد و یا نصف حفاظ در محلی که ضروری نمی باشد باعث افزایش خسارات ناشی از انحرافات وسایل نقلیه و یا برخورد با حفاظ ایمنی شود. بنابراین داشتن ابزاری برای رسیدن به یک تصمیم صحیح در تعیین نیاز به کاربرد حفاظ های ایمنی و انتخاب نوع مناسب آنها ضروری و حائز اهمیت است.
این تحقیق با هدف ارائه روشی برای طراحی حفاظ های ایمنی انجام شده است. برای این منظور از نقش حفاظ های ایمنی در کاهش خسارات ناشی از خروج وسایل نقلیه از مسیر استفاده شده است. با مقایسه میزان کاهش خسارات ناشی از نصب حفاظ های ایمنی و هزینه های اجرایی آنها، نیاز یا عدم نیاز به نصب این ابزار تعیین گردیده و امکان انتخاب بهترین نوع حفاظ ایمنی برای قطعه راه مورد بررسی فراهم می آید. در این مقایسه که با بهره گرفتن از روش تحلیل سود و هزینه انجام شده، کاهش خسارات، به عنوان سود، با هزینه های اجرایی نصب و نگهداری حفاظ های ایمنی مقایسه می شود.
جهت انجام این محاسبات یک مدل رایانه ای تهیه شده است. در این مدل تعداد انحرافات احتمالی با توجه به شرایط هندسی و ترافیکی مسیر، تعداد برخوردها (با توجه به موقعیت و ابعاد مانع) و خسارات ناشی از این برخوردها (با توجه به سرعت برخورد) و نوع مانع تعیین می گردد. همچنین طول حفاظ ایمنی مورد نیاز با توجه به شیوه نصب و مشخصات مانع تحت پوشش تعیین شده و هزینه های اجرای حفاظ
محاسبه می شود.
تحلیل دو مقطع از بزرگراه مدرس شهر تهران با بهره گرفتن از مدل تهیه شده نشان داد که در مقطعی که فاصله بین کناره خط عبور تا دیوار حایل بدنه بزرگراه دارای سطحی هموار و بدون مانع می باشد، نیازی به نصب حفاظ ایمنی برای پوشش دادن دیوار وجود ندارد. در حالی که در مقطع دیگر به دلیل وجود درختان قطور با پراکندگی زیاد و مجرای آبرو، نصب حفاظ ایمنی ضرورت دارد.
همچنین نمودارهایی که به عنوان نمونه هایی از کاربرد مدل ارائه گردیده نشان دادند که در شرایط متعارف بزرگراهی، استفاده از حفاظ دوموج پایه ضعیف برای پوشش مانع دایره ای به قطر 0/5 متر در حجم متوسط ترافیک بیش از 80 هزار وسیله نقلیه در روز و برای پوشش مانع مستطیلی به عرض 0/5 و طول تا 1 متر در حجم متوسط ترافیک بیش از 70 هزار وسیله نقلیه در روز قابل توجیه است.
پیشگفتار:
استفاده از وسایل نقلیه موتوری همواره با وقوع حوادث متفاوتی همراه می باشد که باعث بروز خسارت های فراوانی برای استفاده کنندگان از این وسایل و به طور کلی برای کشورها می گردد. این امر با احداث راه هایی که دارای سرعت طرح بالاتری می باشند شدت یافته و نوع و خصوصیات سوانح ناشی از کاربرد وسایل نقلیه موتوری شکل تازه ای به خود گرفته است. بر این اساس مبحث ایمن سازی راه ها به یکی از مهمترین موضوعات در پروژه های راهسازی تبدیل گردیده و لازم است سطح ایمنی چه در راه های موجود و چه در راه های در دست طراحی و ساخت به طور جدی توسط کارشناسان مربوطه مورد بررسی قرار گیرد. در این میان تصادم های ناشی از انحراف وسایل نقلیه از مسیر اصلی و برخورد با موانع واقع در حاشیه راه، بخصوص سازه های ساخته شده از قبیل پایه پل ها، آبروها و تابلوهای حاشیه مسیر از حوادثی می باشند که نظر کارشناسان ایمنی راه را به خود جلب نموده اند. برای کاهش این گونه تصادم ها رویکردهای متفاوتی وجود دارد که بسته به نوع و میزان خطرآفرینی مانع، نسبت به آن تصمیم گیری به عمل می آید. از جمله اقداماتی که در خصوص ایمن سازی راه ها انجام می گیرد می توان به حذف مانع حاشیه مسیر، کاهش میزان خطرآفرینی مانع، نمایان سازی آن و یا ایجاد پوشش های ایمنی اشاره شود. توجه به آمارها و بررسی نقش بسیار مهم حفاظ های ایمنی در کاهش خسارات ناشی از خروج وسایل نقلیه از مسیر نشان می دهد که این تجهیزات از موثرترین ابزار ارتقاء ایمنی راه ها می باشند. البته کاربرد حفاظ های ایمنی و پوشش موانع خطرآفرین موجود در حاشیه راه باید در مواردی انجام گردد که باعث کاهش تصادم ها و در نتیجه کاهش خسارات ناشی از انحراف وسایل نقلیه از مسیر گردد. لذا در مواردی که تصمیم گیری راجع به کاربرد حفاظ های ایمنی و یا انتخاب نوع آنها به درستی انجام نگیرد ممکن است نتایج معکوس به همراه داشته باشد. تحقیقات بسیار وسیعی که در کشورهای مختلف انجام گرفته باعث ارائه دستورالعمل های مختلف ایمن سازی راه ها گردیده است. یکی از رویکردهای بررسی صحت و کفایت عملکرد ابزارهای ایمن سازی راه ها، روش ارزیابی اقتصادی و تعیین بهره وری پروژه ها می باشد. محدودیت بودجه های قابل حصول نیز ایجاب می نماید تا سرمایه های موجود در پروژه هایی صرف گردند که بالاترین صرفه اقتصادی را در پی داشته باشند. تحقق این امر در پروژه های ایمن سازی حاشیه راه ها با شناخت انواع موانع تحت برخورد و تعیین هزینه تصادم وسایل نقلیه با آنها و سپس تعیین میزان کاهش خسارات با کاربرد روش های مختلف ایمن سازی میسر می گردد. با عنایت به موضوعات فوق در این مجموعه تلاش شده تا ضمن بررسی مراجع استاندارد منتشر شده در این زمینه با بهره گرفتن از روش تحلیل سود – هزینه، مدلی برای طراحی حفاظ های ایمنی بزرگراه های شهر تهران تهیه و ارائه شود.
:
رشد و توسعه اقتصادی اجتماعی چند دهه اخیر به صورت یک فرایند پیسوته و فراگیر در بسیاری از جوامع شمال و گروهی از جوامع جنوب همراه با افزایش درآمد ملی و ایجاد تغییرات مثبت در درآمد سرانه، وضعیتی را موجب گردیده است که نیروی انسانی چنین جوامعی استفاده از گردشگری را به متابه راهی مناسب در پر نمودن اوقات فراغت و با هدف کاهش تاثیر تنش های روز افزون زندگی متمرکز شهری و صنعتی مورد استقبال عمومی قرار دهند.
افزایش ارتباطات از طریق رفت و آمد ها و گسترش شبکه خبر رسانی نیز باعث فراهم آمدن شرایطی گردیده است که در نتیجه آن فرایند ساده گردش و نیاز به دیدار از یک امر درونی، عاطفی و ذاتی انسان ها به مجموعه ای همه گیر و پیچیده تبدیل شده و پایه های استوار صنعت گردشگری پدیدار شده است.
گزارش های ارائه شده بوسیله ارگان های مسئول جهانی همچون بانک جهانی، برنامه محیط زیست سازمان ملل و سازمان جهانی گردشگری نشان می دهد که در حال حاضر این صنعت از مهمترین شاخه های در هم تنیده اقتصاد جهانی بوده و در چرخش مالی جهانی نقش اساسی ایفاء نمود. همین بررسی ها نشان می دهد که در چهل سال گذشته تعداد بازدید کنندگانی که با هدف گردشگری به مسافرت پرداخته اند از حدود
میلیون نفر به بیش از میلیون نفر افزایش یافته و بر اساس پیش بینی های انجام شده در پایان قرن حاضر این تعداد تا میلیون نفر افزایش خواهد یافت.
از سوی دیگر هر چند رشد سالینه گردشگری در جهان معادل 9/5% بوده است، اما استقبال روز افزون این صنعت در آسایا میزان رشد سالیانه آن را به میانگین 1/11% که تقریبا دو برابر میانگین جهانی رشد می باشد، افزایش داده است و توجه به این مطلب ضروری است که در همین مدت متاسفانه به دلایل گوناگون میانگین رشد سالیانه گردشگری در جنوب غربی آسیا کمتر از 4% بوده است که در مقایسه با میانگین جهانی و میانگین آسیایی بسیار فقیرانه می باشد.
بررسی های کمیسیون آمریکایی تحقیق و بررسی اقتصادی جهان نشان می دهد که بر اساس اطلاعات سال 1989 اولا صنعت گردشگری
بصورت مطلق مهمترین و بزرگترین مجموعه فعالیتی در زمینه اشتغال زایی بوده و از هر 16 شغل موجود در جهان 1 مورد به این صنعت اختصاص داشته و ثانیا سهم مالی این صنعت شامل سفر و گردشگری معادل 2 تریلیون دلار یعنی بیش از مجموع تولید ناخالص ملی دو کشور آلمان متحد و انگلستان می باشد.
یادآوری این موضوع ضروری است که بررسی های سازمان جهانی گردشگری نیز نشان دهنده ارزش افزوده ای معادل 100% در صنعت فوق بوده و به عبارت دیگر از مجموع 2 تریلیون دلار مورد بحث دقیقا یک تریلیون دلار سود خالص می باشد.
بررسی نقش این صنعت در کشور های مختلف آسیا و اروپا که در اکثر موارد جاذبه های موجود و آتی آنها فراتر از آنچه که در ایران می توان بوجود آورد و یا معرفی نمود، نیز نمی باشد خود روشنگر این موضوع است که در صورت وجود نگرش، برنامه وراهکار های اساسی در راستای تحول شرایط حاکم بر مجموعه عوامل دست اندرکار در ایران و به تبع آن در نواحی متنوع اقلیمی، فرهنگی، قومی و تاریخی آن می توان جایگاه واقعی خود را در شبکه جهانی این صنعت بازیافته و بدون وارد آوردن تنش های مخرب بر محیط پیرامونی منابع مالی کشور به صورتی موثر تنوع بخشید.
(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن مقاله در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل مقاله
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
قیمت : 14700 تومان
:
با بزرگ شدن و پیچیده شدن جوامع شهری در قرن حاضر، لزوم برنامه ریزی برای تحولات آتی آنها احساس گردید. برنامه ریزیهای اولیه بیشتر بر پایه درک شهودی از تحولات این جوامع و محاسبات سرانگشتی برنامه ریزان استوار بود. با پیدایش کامپیوتر و نیز استفاده از رویکرد سیستمی تحول عمیقی در برنامه ریزی شهری به وجود امد. از دیدگاه نگرش سیستمی، شهر یک سیستم باز محسوب می شود که با محیط اطراف خود دارای تعامل است و خود دارای زیر سیستم های مختلفی همچون اشتغال، مسکن، جمعیت، حمل ونقل، آموزش و … است که دارای کنش متقابل بر روی یکدیگرند. یکی از دستاوردهای نظریه عمومی سیستم ها، ابداع روش شبیه سازی مدل سازی به منظور مطالعه و مداخله در سیستم هاست.
با توج به پیچیده بودن سیستم های شهری که در آن تمام انواع حرکات و ارتباطاات (مکانیکی، زیستی و اجتماعی) در هم آمیخته است، مدل سازی کامل برای کل سیستم های شهری در عمل چندان موفق نبوده است. مدل سازی در بخشی از موضوعات و زیر سیستم های شهری که بیشتر با مقادیر و روابط کمی سر و کار دارند از کارآیی بیشتری برخوردار است. از این نظر عرصه های مهم مدل سازی و پیش بینی در برنامه ریزی شهری عبارتند از جمعیت ، مسمن ، اشتغال ، مراکز خرید، حمل و نقل، تفریح و مانند آن.
در کشور ما تاکنون بر اساس رویکرد سیستمی برنامه ریزی برای شهر های بزرگ صورت نپذیرفته است و جای خالی این مهم همواره احساس گردیده است. مشکلات امروزی شهر های بزرگ کشور همانند تهران ناشی از رشد بی رویه و بدون برنامه شهر های می باشد. در این پایان نامه تلاش بر ساخت مدلی بوده است که درعین سادگی و قابل فهم بودن، روابط مهم سیستم های شهری را نیز در نظر گرفته باشد و از ساده سازی های غیر لازم و مخرب در ان اجتناب شده باشد. این مدل سازی با بهره گرفتن از نرم افزار ithink که ویژه مدل سازی سیستم های دینامیکی است انجام پذیرفته است. طبق این مدل، یک سیستم شهری از ریر سیست مهای جمعیت ، مسکن ، حمل و نقل ،
انتخاب محل سکونت ، اموزش و اشتغال تشکیل گردیده است. در فصول مختلف پایان نامه به توضیح جزئیات این زیر یستم ها و روابط بین آن ها پرداخته می شود.
(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
به جرأت می توان اظهار داشت که در دهه 1960 و 1970 انقلاب عظیمی در تحقیقات حسابداری و مالی صورت گرفته است و در این میان تحقیقات مرتبط با پیش بینی های مبتنی بر مدل های کمّی حجم عظیمی از این تحقیقات را به خود اختصاص داده است . در مارس 1973 بنیاد تحلیل گران مالی[1] تحقیق سه بخشی را ارائه داد ، یک بخش تحقیق که مربوط به تحقیق حاضر می باشد .
در زمینه پیشبینی سود شرکتها بود. این تحقیق، گزارش می نمود که تنها از اکتبر 1971 تا سپتامبر 1972 حدود 78 مقاله در زمینه پیش بینی مدیریت در مجله ی وال استریت انتشار یافته است که این خود نشانه از اهمیت بالای این حوزه در حسابداری و امور مالی است[2].
در این تحقیق براساس سود هر سهم شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و با بهره گرفتن از مدل سری زمانی باکس ـ جیکنز سود هر سهم برآورد شده و مدل در پایان از نظر کاهش میزان خطا از راه نرمافزار Eviews مورد تحلیل قرار میگیرد.
2-1. بیان مسأله
معمولاً به منظور پیش بینی وقایعی که در آینده روی می دهد به اطلاعات بدست آمده ازوقایع تاریخی اتکاء میشود. بدین ترتیب که دادههای گذشته تجزیه و تحلیل میشوند تا از آن الگویی قابل تعمیم برای آینده به دست آید. این فرایند که در اغلب روشهای پیشبینی به کار میرود. مبتنی بر این فرض است که روابط بین متغیرها در آینده نیز ادامه خواهد یافت (شیوا،1378،ص30-29)3.
برای روشن شدن فرایند پیش بینی اشاره به این موضوع ضرورت دارد که روش های پیشبینی میتواند کاملاً ساده یا پیچیده کوتاه مدت یا بلند مدت کمّی یا کیفی و… باشد. اما علی رغم تنوع در روشهای موجود میتوان آنها را به دو گروه اصلی روش های کیفی و کمّی، طبقهبندی نمود (آذر و مومنی،1379،ص20)4.
در روش های کیفی پیش بینی مبتنی بر قضاوت ذهنی است . و پیشبینی کننده با بهره گرفتن از تجارب خود و در نظر گرفتن شرایط کنونی و تغییرات قابل پیشبینی، دادههای آینده را پیشبینی میکنند.
در فرایند پیش بینی ، بعضاً فقدان یا عدم دسترسی به داده های تاریخی یا عدم کفایت حجم آن ، استفاده از روش های قضاوتی را ضروری می سازد .
در روش های کمّی با بهره گرفتن از تجزیه وتحلیل داده های گذشته ، ارزش متغیر مورد نظر پیشبینی میشود. روش های رگرسیون و سری های زمانی نمونه ای از آن است . سری زمانی خود به مدل های یک متغیره و چند متغیره تقسیم می شود . در مدل های یک متغیره تنها براساس ارزش مقادیر گذشته یک سری زمانی ، ارزش و مقادیر آتی متغیروابسته پیش بینی می شود ، در حالی که در مدل های چند متغیره با شناسایی وتشخیص متغیرهایی که با متغیرمورد مورد نظربرای پیش بینی درارتباط است،مدل آماری مربوط طراحی می شود و برای پیش بینی بکار می رود . دراین مدل ها با شناسایی روابط بین متغیرها می توان نتیجه پیش بینی را بهبود بخشید . با توجه به دسترسی به داده های تاریخی و در نظر گرفتن مزایای روش کمّی ، در این تحقیق از مدل های مبتنی بر داده های تاریخی در چارچوب سری زمانی استفاده خواهد شد . سری زمانی ، مشاهدات متوالی زمانی مربوط به یک متغیر معین است و معمولاً برای دستیابی به یک الگوی تاریخی که برای پیش بینی مورد نظر مفید باشد ، از سری زمانی استفاده می شود به عبارت دیگر در تجزیه وتحلیل سری زمانی تلاش می شود با بهره گرفتن ازمقادیر گذشته مقادیر آینده یک متغیر پیش بینی شود.
هر چند در پیش بینی هایی که مبتنی بر روند گذشته است فرض می شود که گذشته آینه ای برای آینده است و روندهای گذشته در آینده ادامه می یابد ولی باید توجه داشت که تمامی پیش بینی ها با مقداری عدم قطعیت همراه است.
بنابراین نباید امیدوار بود که هر پیش بینی کاملاً دقیق باشد . ولی باید انتظار داشت که منافع حاصل از پیش بینی ، بیشتراز هزینه فرصت ناشی ازعدم پیش بینی باشد .
پیش بینی های سود عمدتاً از سه منبع یا گروه بدست می آید : گروه اول مدیریت هستند و گروه دوم تحلیل گران مالی و گرو سوم مدل های کمّی سری های زمانی می باشد .
در تحقیقات انجام شده در زمینه مقایسه پیش بینی این گروه ها ، نتایج گوناگون و گاهی متضاد بدست آمده است .
به هرحال، محقق دراین پژوهش که در بستربورس اوراق بهادارایران انجام می گیرد بر آن است که دقت پیش بینی سود بوسیلۀ مدل های کمّی سری های زمانی با بهره گرفتن از متدولوژی باکس – جنکینز را مورد آزمون قرار دهد .
اساساً این پرسش برای محقق مطرح است که آیا مدل های سری های زمانی حاصل از متدولوژی باکس ـ جنکینز[3] سود را دقیق پیش بینی می کنند؟
3-1. اهداف و اهمیت و ضرورت تحقیق
یکی ازهدف های اصلی حسابداری ارائه اطلاعاتی است که بتوان با بهره گرفتن ازآن رویدادهای تجاری آینده را پیش بینی کرد.ازدیدگاه روش مبتنی برپیش بینی برای تدوین وارائه یک تئوری حسابداری باید روش های گوناگون حسابداری را ازنظر توانایی آنهاجهت پیش بینی رویدادهای اقتصادی یا تجاری ارزیابی کرد.
به طورکلی شاخص سودمندی درپیش بینی عبارت است از، روابط احتمالی بین رویدادهای اقتصادی مورد نظرتصمیم گیرنده متغیرهای پیش بینی کننده مربوط که تا حدی از اطلاعات حسابداری نشأت می گیرد .
تحلیلگران برای تعیین ارزش ذاتی اوراق بهادار به تعیین سود واقعی نیاز دارند . سود به عنوان ابزار پیش بینی برای تحلیل گران و سرمایه گذاران از جایگاه خاصی برخوردار است .
در بیانیه مفهومی شماره (1) هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی چنین آمده است :
« سرمایه گذاران و اعطاء کنندگان وام و اعتبار و سایرین به ارزیابی دورنمای خالص جریان نقدی واحد تجاری علاقه مندند وغالباً سود به دست آمده را برای کمک به ارزیابی قدرت سود آوری، پیش بینی سود های آتی ، برآورد ریسک اعطای اعتبار و سرمایه گذاری در واحد تجاری ، به کار می گیرند.» یعنی نوعی ارتباط مفروض بین “سود گزارش شده ” و” جریان نقدی” بطور اعم و سود نقدی قابل توزیع بین سهام داران بطوراخص ، وجود دارد . بسیاری از سرمایه گذاران بر این باورند که پیش بینی سودهای آینده ، در ارزیابی سهام ، در زمان خرید و فروش مؤثرند . بنابراین سود آتی پیشبینی شده را می توان مهمترین ابزار پیش بینی قیمت سهام به حساب آورد(هندریکسن و الدسون،1982،ص115)[4].
هدف اصلی این تحقیق بررسی دقت پیش بینی EPS بوسیلۀ مدل های سری زمانی باکس – جنکینز است . همانطور که ذکر شد تحقیقات بسیار زیادی در زمینه پیش بینی در کشورهایی با بازارهایی پیشرفته و مدرن از جمله آمریکا انجام شده است و این درحالی است که در کشور ما به علت نو ظهوربودن و رونق جدید بازارسرمایه ، تحقیقات موجود دراین زمینه نیزدرآغاز کارو در مراحل ابتدایی می باشد .
به هرحال تحقیقات بسیار کمی در این حوزه از بازار سرمایه و بالاخص در زمینه دقت پیش بینی سود توسط مدیریت و تحلیل گران مالی و مدل های سری زمانی،انجام شده است . محقق با توجه به کمبود تحقیقات وجود در این زمینه و همچنین به علت اهمیت دقت پیشبینی سود در اخذ تصمیمات بهینه توسط استفاده کنندگان درون سازمانی واستفاده کنندگان برون سازمانی بدین نتیجه رسیده است که انجام این تحقیق اهمیت و ضرورت اجتناب ناپذیر دارد.
4-1. فرضیه تحقیق
برای تعیین قیمت اوراق بهادار تلاش های زیادی صورت گرفته است ، تا مورد استفاده علاقه مندان به سرمایه گذاری قرار گیرد . جهت گیری غالب این تحقیقات براساس برآورد جریان وجوه نقد حاصل از در اختیار داشتن سهام یا اوراق قرضه ، شکل می گیرد از طرفی آن چه برای برآورد جریان وجوه نقد حاصل از یک سرمایه گذاری مبنا قرار می گیرد سود پیش بینی شده یک واحد اقتصادی است، که تصور می شود جانشین خوبی برای جریان وجوه نقد آتی است . به همین دلیل محققین حسابداری در طول سالهای اخیر به منظور پیش بینی دقیق سود چاره جویی کرده اند. از جمله راه های دست یابی به برآورد سود آتی پیش بینی مدیریت و مطالعه و بررسی رفتار سودهای گذشته در طول زمان است که مورد توجه قرار گرفت و تلاش هایی برای ایجاد الگویی قابل قبول بعمل آمد و کم کم گسترش یافت.
همانطور که قبلاً بیان شد در پیش بینی از طریق مدل ها ، عده ای گمان می کنند. سودهای حسابداری از متوسط سودهای گذشته پیروی می کنند مانند گراهام داد و کاتل . اما باید توجه
داشت که ابن احتمال وجود دارد که اطلاعات دیگری غیر از سری زمانی سودهای گذشته در پیشبینی سودهای آتی مفید باشند ( مانند آگاهی از قراردادهای جدید فروش ). آقای لیو طی مطالعهای در سال 1980 دریافت که متغیرهای اقتصاد کلان، از قبیل رشد تولید ناخالص ملی، رفتار سود را تحت تاثیر قرار می دهد . به هر حال در صورت عدم دسترسی به سایر اطلاعات یک سری زمانی سودهای گذشته ، که در برگیرنده سایر موارد موثر و رفتار سود باشند و مشاهدات مربوط به اطلاعات لازم را بهتر منعکس می سازد در پیش بینی سود مفید خواهد بود . در این تحقیق سعی برآن است رفتار سودهای گذشته و دقت پیش بینی سود توسط مدل های سری زمانی باکس ـ جنکینز را در طول زمان مورد بررسی قرار دهیم تا دریابیم:
آیا سودهای گزارش شده از یک روند مخصوص پیروی میکنند؟
آیا سودهای آینده مورد انتظار با سود مشاهده جاری رابطه دارند ؟
اصولاً یک مدل تا چه اندازه ای می تواند سودهای آتی را به خوبی پیش بینی کند؟
مطالعات بسیاری زیادی از جمله مطالعات وایمیر[5] (1984) ، پاتل[6] (1976) ، جگی[7] (1978) ، نیکولاس[8] (1984) وپن مان[9] (1980) نشان میدهند که پیشبینیهای مدیریت حاوی بار اطلاعات میباشند پیشینه تجربی تحقیق نیز بیان میکند که مدیریت به علت زیر نظر داشتن فعالیتهای شرکت و آشنایی دقیق با شرکت و وضع آتی آن و دسترسی نزدیک به اطلاعات پیشبینیهای سود آن از دقت پیش تری از پیش بینی سود توسط مدلهای سریهای زمانی برخوردار است. مطالعات ولس ـ کاپلند و مارینیو نیز موید این مطلب میباشد.[10]
به طور کلی با توجه به این که فرضیه تحقیق برمبنای ادبیات و پیشینه تجربی تحقیقات قبلی شکل می گیرد ، محقق فرضیه خود را بر مبنای پیشینه تحقیق بدین نحو بیان نموده است:
پیشبینی سود هر سهم[11] بوسیلۀ سری زمانی باکس ـ جنکینز از دقت مطلوبی ( مناسبی ) برخوردار است.
5-1. روش تحقیق
این تحقیق یکی از تحقیقات نیمه تجربی (شبه آزمایشی) است که با بهره گرفتن از اطلاعات تاریخی صورت میگیرد. به طوری که دادههای حاصل از سود هر سهم[12] با پیشبینیهای سود هر سهم حاصل از سریهای زمانی مورد آزمون و مقایسه واقع میشود در این تحقیق از روش باکس – جنکینز برای تعیین و شناسایی مدلهای سری زمانی استفاده میشود.
:
بیور معتقد است:
“پیش بینی بدون اخذ تصمیم امکان پذیر است ولی کوچک ترین تصمیم گیری را نمیتوان بدون پیش بینی انجام داد”
رشد سریع وفزاینده علوم وتکنولوژی درعصرحاضرسبب پیچیدگی روابط انسانها بویژه روابط اقتصادی و تجاری نسبت به گذشته گردیده است. پیشرفت علم وتکنولوژی، اقتصاد وتجارت را وارد مرحله تازه ای گردانیده، بطوری که شرکتها وبنگاه های اقتصادی کوچک گذشته تبدیل به شرکتهای سهامی عام وحتی چند ملیتی درسراسردنیا گردیده است. این تغییرشکل اقتصاد وتجارت باعث گردیده از یک سو شرکتهای کوچک ازدور رقابت خارج شوند وازسوی دیگرشرکتهای بزرگی که توان رقابت با دیگرشرکتهای هم صنعت خود را نداشتند، با مشکل توقف فعالیت یا بحران های مالی و درنهایت ورشکستگی مواجه شوند. ازطرف دیگرچرخه رقابت نیزکه خود عامل گسترش هرچه بیشترشرکت ها (از لحاظ تعداد سهامداران، گسترش حجم و وسعت) گردیده بود فاصله بین تامین کنندگان منابع مالی (سهامداران، سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و وام دهندگان) ومدیریت شرکت ازلحاظ کنترل و نظارت مستقیم بر شرکت را بیشتر کرده است. عوامل مذکورمنجربه نگرانی تامین کنندگان منابع مالی شرکتها گردید، زیرا درواقع تامین کنندگان منابع مالی:
اولا ً:خود قادربه کنترل ونظارت مستقیم برشرکت نبودند.
ثانیا ً:نمی توانستند وضعیت مالی شرکتها را درآینده پیش بینی نمایند.
دراین مرحله تحلیلگران مالی به یاری صاحبان سرمایه آمدند، آنان با بهره گرفتن از روش های مختلف به ارزیابی سهام شرکتها وتجزیه وتحلیل وضعیت مالی شرکتها درآینده پرداختند. نسبتهای مالی یکی ازابزارهای مهم درپیش بینی توقف فعالیت و بحرانهای مالی شرکتها محسوب می گردند.
برهمین اساس محققین مختلف درسالهای گذشته ازجمله بیور[1]،1966، من[2]،1968، اسپرینگیت[3]،1978، اهلسون[4]،1980، زیمسکی[5]،1984، زاوگین[6]،1985و…، با بهره گرفتن ازنسبتهای مالی گوناگون به پیش بینی وضعیت مالی آتی شرکتها پرداختند وهرکدام ازآنها نیزبه نتایجی دست یافتند. با توجه به افزایش حجم معاملات دربازار اوراق بهادارایران و لزوم بگارگیری ابزارهای مناسب درزمینه بررسی وضعیت شرکتها برای سرمایه گذاری درآنها نیازبه استفاده ازالگوهایی که بتواند وضعیت مالی شرکتها را درآینده پیش بینی نماید احساس می شود. الگوهای متفاوت از روش های تحلیلی گوناگونی برای پیش بینی وضعیت مالی شرکتها استفاده می کنند که هرکدام نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند. گزینش الگوی مناسب برای استفاده کنندگان اطلاعات مالی متناسب با نیازهای آنها وشرایط محیطی اقتصادی، اجتماعی امری پیچیده است. از اینرو دراین تحقیق سعی می شود با درنظرگرفتن سه مدل پیش بینی ورشکستگی (مدلهای اسپرینگیت، زیمسکی واهلسون) ومحاسبه نسبتهای مالی مورد استفاده درمدلها، نتایج حاصل ازاجرای این مدلها را با شرایط واقعی شرکتهای مورد بررسی دربورس اوراق بهادارتهران مقایسه کرده تا درنتیجه میزان قابلیت کاربرد هرمدل مشخص شود. درفصل اول پس ازبیان مسئله تحقیق، تاریخچه موضوع تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم وبه بیان اهمیت وضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف
تحقیق را درقالب اهداف اصلی و ویژه بیان می کنیم. چارچوب نظری تحقیق که بیان اصلی طرح سوال و موضوع تحقیق بوده است دراین فصل آورده شده و درادامه به مدل تحلیلی و فرضیه های تحقیق نیزاشاره شده است، درپایان این فصل نیز متغیرهای عملیاتی تحقیق وتعاریف واژه ها واصطلاحات آمده است.
2-1 بیان مساله
درحال حاضربنگاه های اقتصادی درمحیطی بسیارمتغیر و رقابتی فعالیت می کنند. واکنش سریع و درست درمقابل شرایط بسیارمتغیر بازار درموقعیت بنگاه نقش بسزایی دارد. مدیریت بنگاه درتمامی جنبه های فعالیت بنگاه مانند تولید کالا، فعالیت های بازاریابی وفروش و خدمات پشتیبانی مانند آموزش کارکنان وپردازش اطلاعات درگیراست.
برای انجام این مسئولیتها اکثربنگاه ها بطورگسترده از اطلاعات وگزارشهای مالی استفاده می کنند. صورتهای مالی محصول اصلی گزارشگری مالی و ابزاراصلی انتقال اطلاعات حسابداری به افراد خارج ازسازمان است. گزارشگری مالی باید اطلاعاتی درباره منابع اقتصادی، تعهدات وحقوق صاحبان سرمایه فراهم کند. این اطلاعات به مدیران،سرمایه گذاران، اعتباردهندگان وسایراشخاص مربوط درزمینه شناسایی نقاط قوت وضعف مالی واحد تجاری، سنجش نقدینگی، توانایی پرداخت دیون وارزیابی عملکرد واحد تجاری طی دوره کمک می کند.
نسبت های مالی یکی ازابزارهای ارزیابی شرکتها توسط سرمایه گذاران ونیزابزاری برای مدیریت واحد تجاری به منظورارزیابی وضعیت موجود وهمچنین پیش بینی وضعیت آتی واحد تجاری است.
نسبت یا شاخص مالی معیاری است که به منظورارزیابی شرایط مالی وعملکرد یک شرکت بکار می رود که با تجزیه وتحلیل وتفسیراین نسبتهای مختلف مالی توسط تحلیلگران زبده و با تجربه اطلاعات مفیدی ازموقعیت مالی شرکت بدست خواهد آمد، در صورتی که این اطلاعات را نمی توان از صورتهای مالی بطورمستقیم استخراج نمود. درسالهای اخیرتحلیلگران مالی به این نتیجه رسیده اند که مجموعه ای ازنسبت های مالی را می توان به منظورپیش بینی تداوم فعالیت مالی شرکت مورد استفاده قرارداد وبا کمک مدل به پیش بینی وقایع مشخص درآینده می پردازند(کدخدایی،1382، ص25)1. مدلهای پیش بینی ورشکستگی درواقع ترکیبی ازنسبتهای مالی هستند که توسط تحلیلگران با تجربه طی سالهای زیادی درنقاط مختلفی ازجهان مورد آزمون قرارگرفته و به دنیای علم ودانش عرضه شده اند. اسپرینگیت، زیمسکی واهلسون با بهره گرفتن ازروش های علمی تجربی با ایجاد مدلهای پیش بینی ورشکستگی موفق به طراحی مدلهایی دراین زمینه شدند که به نام خود آنها معروف است. در این تحقیق پیش بینی ورشکستگی شرکتها به کمک مدلهای فوق مورد بررسی قرارگرفته است تا به این وسیله میزان اطمینان به نتایج این مدلها دربورس اوراق بهادارتهران مشخص شود و پاسخی به پرسش اصلی تحقیق داده شود که ” آیا مدل اسپرینگیت نسبت به مدلهای زیمسکی واهلسون ازکارائی بیشتری برای پیش بینی ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران برخوردار است؟”.
3-1 تاریخچه موضوع تحقیق
در 35سال اخیر موضوع “پیش بینی ورشکستگی شرکتها” به عنوان یکی ازموضوعات عمده پژوهشی درادبیات فاینانس تبدیل شده است .
محققین درتحقیقات علمی زیادی تلاش کردند براساس اطلاعات موجود وتکنیکهای آماری بهترین مدلهای پیش بینی ورشکستگی را کشف کنند. هریک ازمحققین درتحقیقات فوق الذکربه نتایجی رسیده اند که دراینجا به نتایج حاصل ازتحقیقات عده ای از آنها به طور مختصراشاره می شود:
من نخستین فردی است که الگوهای پیش بینی ورشکستگی چند متغیره راعرضه کرد. اوبا بکارگیری روش تحلیل تمایزی چندگانه واستفاده ازنسبتهای مالی به عنوان متغیرهای مستقل به دنبال پیش بینی ورشکستگی بنگاه ها بود. وی الگوی معروف خود را تحت عنوان الگوی رتبه z [7] ارائه داد که به پیش بینی ورشکستگی تجاری معروف است. اوبا این روش از میان 22 نسبت مالی که به نظراو بهترین نسبتها برای پیش بینی ورشکستگی بودند 5 نسبت راگزینش کرد. من با ترکیب این 5 نسبت الگویی ارائه کرد که به زعم او بهترین عملکرد را درمیان دیگرنسبتهای مالی دارا است. درسالهای بعد انتقاداتی به الگوی z وارد شد. تحلیلگران، حسابداران وحتی مدیران معتقد بودند که الگوی z تنها برای موسسات همگانی کاربرد دارد. من درادامه مطالعات خود موفق به اصلاح و رفع اشکالات الگوشد والگویی جدیدی را ارائه داد ( من، 1968،ص591)[8] .
اسپرینگیت مطالعات من را ادامه داد و ازتجزیه وتحلیل ممیزی برای انتخاب 4نسبت مالی مناسب که شامل سرمایه درگردش به کل دارائیها، سود قبل ازبهره ومالیات به کل دارائیها، سود قبل ازمالیات به بدهی جاری، فروش به کل دارائیها بود ازمیان 19 نسبت که بهترین نسبتها برای تشخیص شرکتهای سالم و ورشکسته بودند استفاده کرد وبعد ازآزمون آن در40 شرکت الگویی ارائه داد که به 5/92 درصد پیش بینی صحیح دست یافت (اسپرینگیت، 1978،ص 128)[9].
اهلسون برای ایجاد الگوی خود ازروش تجزیه وتحلیل لوجستیک استفاده کرد و نمونه خود را در105 شرکت ورشکسته و 2058 شرکت غیرورشکسته آزمون کرد، او درالگوی خود از9 متغیرمستقل استفاده کرد، الگوی اوبه1/85 درصدپیش بینی صحیح دست یافت(اهلسون،1980،ص121)[10].