وبلاگ

کارها و پیشگوییهای انجام شده در مورد مناسب و مطلوب بودن فضاهای زیرزمینی، همراه با پیشرفتهای فنی
صنعت تونلسازی در امر حفر سریع فضاها، این گزینه زیرزمینی را به صورتی بسیار جذاب درآورده است. از طرف
دیگرفضاهای زیرزمینی به علت اینکه درمحیطی با عدم قطعیت بالا هستند، ریسکهای بالایی را نیز به دنبال دارند، از
جمله دلایل ریسکهای بالا در سازه های زیرزمینی می توان به ناشناخته بودن زمین، وجود آبهای زیرزمینی، محدود
بودن فضای در دسترس، سنگینوزن بودن فعالیتهای حملونقل، تاریک بودن فضای کاری، محدود بودن هوای تازه
وغیره اشارهکرد.
بیشترین حوادث و رخدادها، اغلب با عدم قطعیت همراه است، بنابراین پیشرفت سیستمهای آنالیز ریسک و
جلوگیری از وقوع حوادث امری ضروری است. توجه بسیار زیادی برای به حداقل رساندن توزیع خسارات درگیر و
عوامل ایجادکننده آنها در سازه های زیرزمینی وجود دارد. در نتیجه تعداد گزارشات درخصوص حوادث در تونلها و
دیگر سازه های زیرزمینی نسبتاً کاهش یافته است. جنبههای ایمنی کلی در سازه های زیرزمینی، بویژه انواع
مختلف حوادث و نتایج آنها، در این سمینار مورد بررسی قرار گرفتهاست. عوامل اصلی حوادث و خرابیها شرح داده
شده و دستهبندی شدهاند. این عوامل شامل مطالعات ژئوتکنیکی ناکافی، خطا در مراحل طراحی و محاسبات با

استفاده از روش های عددی، خطا در طول ساخت و در طول بهره برداری سازه های زیرزمینی، حوادث و رویدادها در
پروژه های زیرزمینی در تونلهای ترابری و در سیستمهای زیرزمینی شهری ذکر شدهاست.
مطالعه حوادث و خسارات در سازه های زیرزمینی ابزاری بسیار مهم برای درك پدیده های ناپایدار و
مکانیسمهایی است که در ساخت سازه ها با آنها روبرو میشویم. در نتیجه این مطالعات امکان انتخاب مناسبترین
روش ساخت را برای پروژه های بعدی فراهم میآورد[1].
تعداد حوادث و رویدادها در چندسال پیش بنا به دلایلی بطور قابلملاحظهای افزایش یافتهاست، که اساساً
مرتبط با رشد ساخت تونلها و این واقعیت که ریسکهای وابسته از ابتدا شناخته نشده و کنترل نشدهاند و بعضی
مواقع با اطمینان بیش از حد روی روش های ساخت همراه هستند، میباشد. از آنجائیکه بسیاری ازحوادث یا
رویدادها گزارش نمیشوند، تعیین آمار کافی درباره عوامل اصلی وقوع این اتفاقات ممکن نیست. بنابراین فقط امکان
ارائه یک توصیف از وقایع رخداده و خلاصهای از عوامل اصلی حوادث یا رویدادهای اتفاقافتاده در کارهای زیرزمینی
ممکن است[1].
ساخت تونلها در فضاهای شهری، منجر به حرکت زمین در اطراف آنها میشود که ممکن است فشارهای
محیطی قابل توجهی به علت وقوع احتمالی حوادث یا خسارات مهم روی زیربناهای سطحی یا زیر سطحی، به اندازه
اختلالات و ارتعاشات، به ویژه در طول فرایند ساخت، داشته باشد. بنابراین از نقطه نظر طراحی و برنامه ریزی،
پیشروی با هدف کمینهکردن مخاطرات وابسته یا خسارات، ضروری است.
از جمله دلایل ریسکهای بالا در سازه های زیرزمینی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
 زمین یا سنگ همیشه غیر قابل پیشبینی هستند.
 آب پیشبینی نشده در مقادیر زیاد، یک عامل تعیینکننده است.
 فضای در دسترس بسیار محدود است.
 عملیات حمل و نقل، سنگین و همراه با مصرف انرژی بالا میباشد.