كامپوزیت به موادی اطلاق میشود كه در ساختار آن بیش از یک جزء استفاده شده باشد كه در این
مواد اجزاء مختلف خواص فیزیكی و شیمیایی خود را در تركیب حفظ كرده و در نهایت مادهای حاصل
میشود كه دارای خواص بهینه ای میباشد، كه در تك تك مواد مشاركت كننده به صورت مجزا در
همه حالت ها وجود ندارد[1].
كامپوزیت خود از دو جزء اصلی تشكیل شده كه شامل فاز تقویت كننده و دیگری زمینه یا فاز
پیوسته است. دومین جزء اصلی كامپوزیت، رزین میباشد كه منظور از رزین هر نوع پلیمری است كه
به عنوان زمینه یا فاز پیوسته كامپوزیت استفاده میشود نقش رزینها در كامپوزیتهای لیفی عبارت
است از:
ـ نگهداری الیاف در كنار یكدیگر
ـ انتقال تنش به الیاف
ـ محافظت از الیاف در مقابل عوامل محیطی (نظیر رطوبت)
ـ حفاظت سطح الیاف از سایش
زمینه نقش اساسی در بعضی از خواص كامپوزیت نظیر استحكام و مدول عرضی (Transverse)،
خواص برشی و خواص در حالت فشاری دارد اما نقش كمی در تحمل نیروهای كششی ایفا مینماید.
همچنین زمینه تأثیر مهمی بر استحكام برشی بین لایه ای ,Interlaminar shear strength)
(ISS و استحكام برشی صفحهای (In plane shear) كامپوزیت دارد. استحكام برشی بین لایهای
در طراحی سازه هایی كه تحت بار خمشی قرار میگیرند و نیز استحكام برشی صفحهای به هنگام
اعمال بارهای پیچشی (Tortional) حائز اهمیتاند. هنگام اعمال نیروهای فشاری، زمینه از كمانش
(Buckling) احتمالی الیاف نیز ممانعت مینماید. لذا تا حدودی در استحكام فشاری ماده كامپوزیت
نقش دارد. سهل و یا دشوار بودن فرایندپذیری و وجود نقص (defect) در یک كامپوزیت، وابستگی
٣
زیادی به خصوصیات فیزیكی زمینه مانند گرانروی، نقطه ذوب و دمای پخت آن دارد[2]. در ضمن
رزینی كه به عنوان زمینه در یک كامپوزیت استفاده میشود باید پلیمری باشد كه در زیر Tg خود
قرار میگیرد[3].
انواع زمینه های پلیمری مورد استفاده در صنعت كامپوزیت بر دو دسته گرمانرم و گرماسخت تقسیم
بندی میشوند. رزینهای پلاستیكی از پلیمرهای شامل زنجیره های طولانی مولكولها ساخته میشوند.
پسوند مر یک واحد تنهای مولكولی است و كلمه پلیمر به چندین مر یا تكرار واحدهای مولكولی به
صورت زنجیروار اطلاق میشود. زمانی كه این پلیمرها به یكدیگر متصل میشوند این فرایند را اتصال
متقاطع مینامند. رزینهای گرمانرم و گرما سخت بصورت اتصال غیر متقاطع میباشند.
گرمانرم ها (Thermoplast) :
رزینهای گرمانرم در اثر حرارت ذوب شده و شكل داده میشوند و میتوانند مجدداً ذوب شده و شكل
داده شوند. این فرایند بازگشت پذیر است. در واقع میتوان رزین گرمانرم را مانند شكلات تصور كرد
كه وقتی سرد میشوند به شكل جامد در میآیند و میتوانند دوباره با حرارت دادن ذوب شوند، اغلب
پلاستیک های خانگی از این نوع هستند[4]. پلی الفینها و پلیوینیل كلراید به عنوان پرمصرف ترین
پلیمرها و پلیآمیدها، پلیكربناتها، پلی استایرنها، سلولزهای استر و پلی متیل متاكریلات و … با
قابلیت جایگزینی به جای فلزات در كاربردهای فنی به نام پلیمرهای مهندسی شناخته میشوند[5].
1ـ2ـ گرماسخت ها (Thermoset):
رزین های گرماسخت رزینهایی هستند كه به كمك یک شروع كننده یا حرارت، از شكل مایع به
حالت جامد تبدیل میشوند این فرایند بازگشت ناپذیر است. درست مانند كیک كه یک بار پخته می-
شود و پف میكند و به شكل جامد در میآید ولی دیگر نمیتوان آن را به حالت مایع برگرداند[4].
مهمترین پلیمرهای گرماسخت عبارتند از: رزینهای پلیاستر غیراشباع، رزینهای وینیل استر، رزین-
های اپوكسی، رزینهای فنولیك، رزینهای اپوكسی نووالاك، رزینهای پلی ایماید , PMR- 15)
(Polybismaleimide رزینهای سیلیكون و رزینهای اوره و ملامین فرمالدئید و پرمصرف ترین
رزین ها در صنعت كامپوزیت، رزینهای پلیاستر غیر اشباع و اپوكسی میباشند [2].
فرم در حال بارگذاری ...